İkamet İzni Türleri ve Süreleri

Türkiye’de kalış sebebinize bağlı olarak farklı ikamet türleri bulunur.

İkamet izni çeşitleri şunlardır:

a) Kısa dönem ikamet izni

b) Aile ikamet izni

c) Öğrenci ikamet izni

ç) Uzun dönem ikamet izni

d) İnsani ikamet izni

e) İnsan ticareti mağduru ikamet izni

Kısa Dönem İkamet İzni

Aşağıdaki gerekçelerle başvuracaksanız, ülkemizde kısa dönem ikamet izni alabilirsiniz. Kısa dönem ikamet izni, istisnaları olmakla birlikte her defasında en fazla ikişer yıllık sürelerle düzenlenebilir.

a) Bilimsel araştırma amacıyla kalacaksanız

b) Türkiye’de taşınmaz malınız bulunuyorsa (Taşınmazın konut olması ve bu amaçla kullanılması gerekmektedir.)

c) Ticari bağlantı veya iş kuracaksanız

ç) Hizmet içi eğitim programlarına katılacaksanız

d) Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu anlaşmalar ya da öğrenci değişim programları çerçevesinde eğitim veya benzeri amaçlarla gelecekseniz

e) Turizm amaçlı kalacaksanız

f) Kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşımamak kaydıyla, tedavi olmak için kalacaksanız

g) Adli veya idari makamların talep veya kararına bağlı olarak Türkiye’de kalmanız gerekiyorsa

ğ) Aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçtiyseniz

h) Türkçe öğrenme kurslarına katılacaksanız (En fazla iki defa düzenlenmektedir.)

ı) Kamu kurumları aracılığıyla Türkiye’de eğitim, araştırma, staj ve kurslara katılacaksanız

i) Türkiye’de yükseköğreniminizi tamamlayarak, mezuniyet tarihinden itibaren altı ay içinde müracaat ettiyseniz (Bir defaya mahsus olmak üzere en fazla bir yıl süreli verilebilir.)

j) Cumhurbaşkanlığınca belirlenen kapsam ve tutarda yatırım yaptıysanız (5 yıla kadar düzenlenebilmektedir.)

k) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşıysanız (5 yıla kadar düzenlenebilmektedir.)

Aile İkamet İzni

Türk vatandaşlarının, Türk vatandaşlığından çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilerin, ikamet izinlerinden birine sahip olan yabancıların veya mülteciler ve ikincil koruma statüsü sahiplerinin yabancı eşine, kendisinin veya eşinin ergin olmayan yabancı çocuğuna, kendisinin veya eşinin bağımlı yabancı çocuğuna aile ikamet izni verilir.

Aile ikamet izni süresi destekleyicinin ikamet süresini aşmamak koşuluyla her seferinde en fazla 3 yıllığına verilmektedir.

Aile ikamet izninin düzenlenebilmesi için destekleyicinin aşağıdaki şartları taşıması gerekmektedir.

- Toplam geliri asgari ücretten az olmamak üzere, ailedeki fert başına asgari ücretin üçte birinden az olmayan aylık geliri bulunmak

- Ailenin nüfusuna göre, genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun barınma şartlarına sahip olmak ve tüm aile fertlerini kapsayan sağlık sigortası yaptırmış olmak

- Başvuru tarihi itibarıyla, beş yıl içinde aile düzenine karşı suçlardan herhangi birinden hüküm giymemiş olduğunu adli sicil kaydıyla belgelemek

- Yabancılar için Türkiye’de en az bir yıldır ikamet izniyle kalıyor olmak (Bilimsel araştırma amaçlı kısa dönem ikamet izni sahibi, çalışma izni sahibi veya çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişiler ile Türk vatandaşlarında bu şart aranmaz)

- Adres kayıt sisteminde kaydı bulunmak

Aile ikamet izni verildikten sonra da evliliğin anlaşmalı olup olmadığı konusunda valiliklerce denetim yapılabilir.

Öğrenci İkamet İzni

Aile ikamet izni bulunmayan ilk ve orta derecede öğrenim görecek yabancılar ve ülkemizde bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans, yüksek lisans, doktora, Tıpta Uzmanlık Eğitimi (TUS), Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi (DUS) seviyelerinde eğitim görecek yabancılar öğrenci ikamet iznine başvurabilir.

Öğrenci ikamet izninin düzenlenebilmesi için kalış amacıyla ilgili destekleyici bilgi ve belgeleri ibraz etmeniz ve Türkiye’ye girişinize bir engelin bulunmaması gerekir.

Öğrenci ikamet izni, yalnızca öğrencinin eş ve çocuklarına aile ikamet izni başvurularında destekleyici olma hakkı sağlamaktadır. Diğer yakınlarına ikamet izni alma konusunda hiçbir hak sağlamaz.

Öğrenci ikamet izni, öğrenim türüne bağlı olarak farklı sürelerde düzenlenir. Türkiye’de alacağınız öğrenim süresi bir yıldan kısa ise öğrenci ikamet izni süresi öğrenim süresini aşamaz. Kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla gelerek Türkiye’de öğrenim görecek yabancılara, öğrenim süresince ikamet izni verilebilir. Bakımı ve masrafları gerçek veya tüzel kişi tarafından üstlenilen ilk ve orta derecede öğrenim görecek yabancılara, velilerinin veya yasal temsilcilerinin muvafakatiyle öğrenimleri süresince birer yıllık sürelerle öğrenci ikamet izni verilebilir ve uzatılabilir.

Uzun Dönem İkamet İzni

Türkiye’de kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izniyle kalmış olan ya da Bakanlığın belirlediği şartlara uyan yabancılar uzun dönem ikamet iznine başvurabilir.

Süresiz olarak düzenlenen uzun dönem ikamet izni alabilmek için son 3 yıl içinde sosyal yardım almamış olmanız gerekir. Bunun yanı sıra kendi geçiminizi ve varsa bakmakla yükümlü olduğunuz ailenizin geçimini sağlayacak gelir düzeyine ve geçerli sağlık sigortasına sahip olmanız gerekir.

Uzun dönem ikamet izinleri, sağlık, eğitim ve ülkesindeki zorunlu kamu hizmeti dışında bir nedenle kesintisiz bir yıldan fazla süreyle Türkiye dışında bulunulması halinde iptal edilir.

İnsani İkamet İzni

İnsani ikamet izni, olağanüstü durumlarda, çocuğun yüksek yararı söz konusu olduğunda ve acil durumlar gibi mevzuatta belirtilen nedenlerle diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmadan Göç İdaresi Başkanlığının onayı alınarak valiliklerce verilebilen ikamet iznidir.

İnsani ikamet izni, iznin verilmesini zorunlu kılan şartlar ortadan kalktığında valiliklerce iptal edilir ve uzatılmaz.

İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni

İnsan ticareti mağduru olduğu veya olabileceği yönünde kuvvetli şüphe duyulan yabancılara, yaşadıklarının etkisinden kurtulabilmeleri ve yetkililerle iş birliği yapıp yapmayacaklarına karar verebilmeleri amacıyla valiliklerce verilen ikamet iznidir. İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni 30 gün süreli olarak düzenlenir.

Mevcut durumda iyileşme ve düşünme süresi tanımak amacıyla verilen ikamet izni, mağdurun güvenliği, sağlığı veya özel durumu nedeniyle en fazla altışar aylık sürelerle uzatılabilir. Ancak, bu süreler hiçbir şekilde toplam üç yılı geçemez. İnsan ticareti mağduru olduğu veya olabileceği yönünde kuvvetli şüphe bulunan yabancıların kendi girişimleriyle suçun failleriyle yeniden bağ kurduklarının belirlendiği durumlarda ikamet izinleri iptal edilir.