Evlilik

Türkiye’de yaşadığınız boyunca gerek Türk vatandaşları gerekse farklı uyruktan biriyle nişanlanmanız, evlenmeniz ve boşanmanız mümkündür. Türk kanunlarına göre yapılacak bu işlemlere ilişkin esasları aşağıda görebilirsiniz.

Nişanlılık

Evliliğin ilk adımı olan nişanlanma Türkiye’de sözlü olarak yapılır. Birisiyle nişanlanmak istemeniz durumunda herhangi bir makamdan izin almanıza gerek yoktur. Nişanlanmış olmanız, nişanlandığınız kişiyle evlenme zorunda olduğunuz anlamına gelmemektedir. Nişanlanmada olduğu gibi nişanlılığa son vermeyi istemeniz halinde herhangi bir makamdan izin almadan nişan ilişkisini sonlandırabilirsiniz. 

Evlenme

Türkiye’de olağan evlenme yaşı 18’den itibaren başlar. 18 yaşını doldurduktan sonra Türk kanunlarına göre Türk vatandaşı veya farklı ülke vatandaşlarıyla evlenebilirsiniz. Türkiye’de evlilik, evlendirme memuru huzurunda ve enaz iki tanık önünde evlilik isteğinin açıklanmasıyla gerçekleştirilir. Bu evlilik dışında herhangi bir evlilik türü kabul edilmez ve size hukuki bir hak da sağlamaz. Ancak, resmi evlendirme işleminden sonra isteğinize bağlı olarak inancınız gereği dini kurallara uygun olarak da nikâh kıyabilirsiniz. Ülkemizde evlilik tek eşlilik ilkesine dayanmaktadır. Bu nedenle, aynı anda sadece tek kişi ile evli olabilirsiniz. Birden fazla eşe sahip olmanıza kanun gereği izin verilmemektedir. Aynı zamanda aynı cinsten iki kişinin (erkek-erkek veya kadın-kadın) evlenmesine de izin verilmemektedir. Evlilik kurumunda, kadın ve erkek eşit haklara sahiptir. Herhangi bir cinsin, diğeri üzerinden üstün ve ayrıcalıklı hakları bulunmamaktadır. Eşlerin birbirine fiziksel, cinsel ve psikolojik şiddet uygulamasına asla izin verilmemektedir. Aile içi şiddete maruz kalmanız durumunda alabileceğiniz destek mekanizmaları için bu çalışmanın “Gerekli Telefonlar” başlığına bakabilirsiniz. Türkiye’de bulunduğunuz süre zarfında Türk vatandaşıyla veya yabancı uyruklu birisiyle evlenebilirsiniz. Bunun için gerekli belgeleri temin ederek ikamet ettiğiniz belediyeye başvuruda bulunmalısınız.  Evlilik işlemi hakkında daha detaylı bilgi almak için “Evlenme İşlemleri” bölümünü inceleyebilirsiniz. Türk vatandaşıyla evlenmeniz durumunda, 3 yıl boyunca evli kaldıktan sonra vatandaşlık başvurusunda bulunma hakkını kazanacaksınız. Ayrıca, doğacak çocuğunuz doğumla birlikte Türk vatandaşlığını kazanacaktır. Kadın, evlendikten sonra yalnızca kendi soy ismini kullanabildiği gibi, eşinin soy ismiyle birlikte kendi kızlık soy ismini de kullanabilir. Bununla ilgili evlenmeden önce belediye evlendirme memurluğuna, yazılı olarak başvurmak gereklidir. Öte yandan bu başvuru evlendikten sonra da gerekli mercilere başvurularak yapılabilir.

Evlenme Yasağı

Türkiye Cumhuriyeti kanunları tıbbi ve ahlaki sebeplerden dolayı bazı kimselerin evlenmelerine izin vermemektedir. Aşağıdaki koşullarda evlenmek yasaktır;

• Anne veya baba ile çocuk- anneanne, babaanne veya dede ile torun arasında evlenmek yasaktır.
• Kardeşler arasında evlenmek yasaktır. Anne bir ya da babası bir olan kardeşlerin evlenmesi de yasaktır.
• Amca, dayı, hala ve teyze ile yeğenleri arasında evlenmek yasaktır. Ancak, amca, dayı, hala ve teyze çocukları (kuzenler) evlenebilmektedir.
• Evlilik sona ermiş olsa bile, eşlerden biri ile diğerinin üstsoyu veya altsoyu arasında evlenmek yasaktır. Örneğin, boşanan eşler diğer tarafın anne babası veya çocuklarıyla evlenemezler. 
• Evlat edinen ile evlatlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi arasında evlenmek yasaktır. 
• Türkiye’de herkesin yalnız bir eşi olabilir. Türkiye’de veya başka bir ülkede evliliği devam ederken ikinci bir evlilik yapmak yasaktır. Başka biriyle evlenmek isteyen kişi önceki evliliğinin sona erdiğini ispat etmek zorundadır. 
• Akıl hastaları evlenmelerinde sakınca bulunmadığı resmi sağlık raporu ile anlaşılmadıkça evlenemezler.
• Kadın, önceki evliliği sona erdikten sonra 300 gün geçmedikçe evlenemez. Ancak bu süre, kadının hamile olmadığını doktor raporu ile belgeleyerek Aile Mahkemesinden talep etmesi halinde bu süre hakim kararıyla kaldırılır.

Boşanma

Türkiye’de boşanma işlemi için herhangi bir hukuki engel bulunmamaktadır. Boşanma davası, aile mahkemelerinde görülmektedir. Boşanma talebinizi adliyeye vereceğiniz dilekçeyle iletebilirsiniz. Boşanma kararının verilebilmesi için siz ve eşiniz mahkemede hazır olmalısınız. Eşlerden birisinin mahkemede bulunmaması durumunda boşanma işlemi gerçekleşemeyecektir. Boşanma işleminin gerçekleşmesinden itibaren 20 iş günü içerisinde Nüfus Müdürlüğü ve İl Göç İdaresi Müdürlüğüne giderek medeni durumunuza ilişkin değişikliği bildirmelisiniz.

Boşanma sonrasında, varsa, çocuğun velayetinin kimde kalacağına, anne ve babanın maddi ve sosyal durumu gibi kriterler göz önünde bulundurularak mahkeme tarafından kararlaştırılır. Karar verilirken, çocuğun yüksek yararı gözetilir.